Yazar: Mahmut ÇOLAK*
E-Yaklaşım / Kasım 2013 / Sayı: 251
I- GİRİŞ
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun 10 ve 30. maddelerine dayanılarak hazırlanan “İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği”’nin[1] amacı,
işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği yönünden yapılacak risk
değerlendirmesinin usul ve esaslarını düzenlemek olup, 30 Aralık 2012
tarihinde yürürlüğe konulmuştur. Başka bir ifade ile, işyerlerinde risk
değerlendirmesi yapılması zorunluluğu 30 Aralık 2012 tarihinde yürürlüğe
girmiştir. 6331 sayılı Kanunda “risk” tehlikeden kaynaklanacak kayıp, yaralanma ya da başka zararlı sonuç meydana gelme ihtimalini, “tehlike” işyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek, çalışanı veya işyerini etkileyebilecek zarar veya hasar verme potansiyelini,[2] “risk değerlendirmesi”
ise işyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin
belirlenmesi, bu tehlikelerin riske dönüşmesine yol açan faktörler ile
tehlikelerden kaynaklanan risklerin analiz edilerek derecelendirilmesi
ve kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması amacıyla yapılması gerekli
çalışmaları şeklinde tanımlanmışlardır. Bu çalışmamızda, söz konusu
yönetmelik çerçevesinde işyerlerinde yapılması zorunlu olan risk
değerlendirmesinin usul ve esasları irdelenecektir.
II- RİSKLERDEN KORUNMA İLKELERİ
İşverenin yükümlülüklerinin yerine getirilmesinde aşağıdaki ilkeler göz önünde bulundurulur:
a) Risklerden kaçınmak,
b) Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz etmek,
c) Risklerle kaynağında mücadele etmek,
ç)
İşin kişilere uygun hale getirilmesi için işyerlerinin tasarımı ile iş
ekipmanı, çalışma şekli ve üretim metotlarının seçiminde özen göstermek,
özellikle tekdüze çalışma ve üretim temposunun sağlık ve güvenliğe
olumsuz etkilerini önlemek, önlenemiyor ise en aza indirmek,
d) Teknik gelişmelere uyum sağlamak,
e) Tehlikeli olanı, tehlikesiz veya daha az tehlikeli olanla değiştirmek,
f)
Teknoloji, iş organizasyonu, çalışma şartları, sosyal ilişkiler ve
çalışma ortamı ile ilgili faktörlerin etkilerini kapsayan tutarlı ve
genel bir önleme politikası geliştirmek,
g) Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma tedbirlerine göre öncelik vermek,
ğ) Çalışanlara uygun talimatlar vermek.
III- RİSK DEĞERLENDİRMESİNDE DİKKATE ALINACAK HUSUSLAR
İşveren,
iş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi yapmak veya
yaptırmakla yükümlüdür. Risk değerlendirmesi yapılırken aşağıdaki
hususlar dikkate alınır:
a) Belirli risklerden etkilenecek çalışanların durumu,
b) Kullanılacak iş ekipmanı ile kimyasal madde ve müstahzarların seçimi,
c) İşyerinin tertip ve düzeni,
ç) Genç, yaşlı, engelli, gebe veya emziren çalışanlar gibi özel politika gerektiren gruplar ile kadın çalışanların durumu.
İşveren,
yapılacak risk değerlendirmesi sonucu alınacak iş sağlığı ve güvenliği
tedbirleri ile kullanılması gereken koruyucu donanım veya ekipmanı
belirler.
İşyerinde
uygulanacak iş sağlığı ve güvenliği tedbirleri, çalışma şekilleri ve
üretim yöntemleri; çalışanların sağlık ve güvenlik yönünden korunma
düzeyini yükseltecek ve işyerinin idari yapılanmasının her kademesinde
uygulanabilir nitelikte olmalıdır.
İşveren,
iş sağlığı ve güvenliği yönünden çalışma ortamına ve çalışanların bu
ortamda maruz kaldığı risklerin belirlenmesine yönelik gerekli kontrol,
ölçüm, inceleme ve araştırmaların yapılmasını sağlar.
IV- RİSK DEĞERLENDİRMESİ YAPILMASI ZORUNLULUĞU
İşveren;
çalışma ortamının ve çalışanların sağlık ve güvenliğini sağlama,
sürdürme ve geliştirme amacı ile iş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi yapar veya yaptırır.
Risk değerlendirmesinin gerçekleştirilmiş olması; işverenin, işyerinde
iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz.
İşveren, risk değerlendirmesi çalışmalarında görevlendirilen kişi veya
kişilere risk değerlendirmesi ile ilgili ihtiyaç duydukları her türlü
bilgi ve belgeyi temin eder.
V- RİSK DEĞERLENDİRME EKİBİNİN KURULMASI
Risk
değerlendirmesi, işverenin oluşturduğu bir ekip tarafından
gerçekleştirilir. Risk değerlendirmesi ekibi aşağıdakilerden oluşur.
- İşveren veya işveren vekili,
- İşyerinde sağlık ve güvenlik hizmetini yürüten iş güvenliği uzmanları ile işyeri hekimleri,
- İşyerindeki çalışan temsilcileri,
- İşyerindeki destek elemanları,
- İşyerindeki bütün birimleri temsil edecek şekilde belirlenen ve işyerinde yürütülen çalışmalar, mevcut veya muhtemel tehlike kaynakları ile riskler konusunda bilgi sahibi çalışanlar.
İşveren, ihtiyaç duyulduğunda bu ekibe destek olmak üzere işyeri dışındaki kişi ve kuruluşlardan hizmet alabilir.
Risk
değerlendirmesi çalışmalarının koordinasyonu işveren veya işveren
tarafından ekip içinden görevlendirilen bir kişi tarafından da
sağlanabilir.
İşveren,
risk değerlendirmesi çalışmalarında görevlendirilen kişi veya kişilerin
görevlerini yerine getirmeleri amacıyla araç, gereç, mekân ve zaman
gibi gerekli bütün ihtiyaçlarını karşılar, görevlerini yürütmeleri
sebebiyle hak ve yetkilerini kısıtlayamaz.
Risk
değerlendirmesi çalışmalarında görevlendirilen kişi veya kişiler
işveren tarafından sağlanan bilgi ve belgeleri korur ve gizli tutar.
VI- RİSK DEĞERLENDİRME AŞAMALARI
Risk
değerlendirmesi; tüm işyerleri için tasarım veya kuruluş aşamasından
başlamak üzere tehlikeleri tanımlama, riskleri belirleme ve analiz etme,
risk kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması, dokümantasyon, yapılan
çalışmaların güncellenmesi ve gerektiğinde yenileme aşamaları izlenerek
gerçekleştirilir. Çalışanların risk değerlendirmesi
çalışması yapılırken ihtiyaç duyulan her aşamada sürece katılarak
görüşlerinin alınması sağlanır. Tehlikeler
tanımlanırken çalışma ortamı, çalışanlar ve işyerine ilişkin ilgisine
göre asgari olarak aşağıda belirtilen bilgiler toplanır.
- İşyeri bina ve eklentileri,
- İşyerinde yürütülen faaliyetler ile iş ve işlemler,
- Üretim süreç ve teknikleri,
- İş ekipmanları,
- Kullanılan maddeler,
- Artık ve atıklarla ilgili işlemler,
- Organizasyon ve hiyerarşik yapı, görev, yetki ve sorumluluklar,
- Çalışanların tecrübe ve düşünceleri,
- İşe başlamadan önce ilgili mevzuat gereği alınacak çalışma izin belgeleri,
- Çalışanların eğitim, yaş, cinsiyet ve benzeri özellikleri ile sağlık gözetimi kayıtları,
- Genç, yaşlı, engelli, gebe veya emziren çalışanlar gibi özel politika gerektiren gruplar ile kadın çalışanların durumu,
- İşyerinin teftiş sonuçları,
- Meslek hastalığı kayıtları,
- İş kazası kayıtları,
- İşyerinde meydana gelen ancak yaralanma veya ölüme neden olmadığı halde işyeri ya da iş ekipmanının zarara uğramasına yol açan olaylara ilişkin kayıtlar.
- Ramak kala olay[3] kayıtları,
- Malzeme güvenlik bilgi formları,
- Ortam ve kişisel maruziyet düzeyi ölçüm sonuçları,
- Varsa daha önce yapılmış risk değerlendirmesi çalışmaları,
- Acil durum planları,
- Sağlık ve güvenlik planı ve patlamadan korunma dokümanı gibi belirli işyerlerinde hazırlanması gereken dokümanlar.
Tehlikelere
ilişkin bilgiler toplanırken aynı üretim, yöntem ve teknikleri ile
üretim yapan benzer işyerlerinde meydana gelen iş kazaları ve ortaya
çıkan meslek hastalıkları da değerlendirilebilir.
Toplanan
bilgiler ışığında; iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili mevzuatta yer
alan hükümler de dikkate alınarak, çalışma ortamında bulunan fiziksel,
kimyasal, biyolojik, psikososyal, ergonomik ve benzeri tehlike
kaynaklarından oluşan veya bunların etkileşimi sonucu ortaya çıkabilecek
tehlikeler belirlenir ve kayda alınır.
Tehlike
belirlemesi yapılırken aşağıdaki hususlar, bu hususlardan
etkilenecekler ve ne şekilde etkilenebilecekleri göz önünde
bulundurulur:
- İşletmenin yeri nedeniyle ortaya çıkabilecek tehlikeler,
- Seçilen alanda, işyeri bina ve eklentilerinin plana uygun yerleştirilmemesi veya planda olmayan ilavelerin yapılmasından kaynaklanabilecek tehlikeler,
- İşyeri bina ve eklentilerinin yapı ve yapım tarzı ile seçilen yapı malzemelerinden kaynaklanabilecek tehlikeler,
- Bakım ve onarım işleri de dâhil işyerinde yürütülecek her türlü faaliyet esnasında çalışma usulleri, vardiya düzeni, ekip çalışması, organizasyon, nezaret sistemi, hiyerarşik düzen, ziyaretçi veya işyeri çalışanı olmayan diğer kişiler gibi faktörlerden kaynaklanabilecek tehlikeler,
- İşin yürütümü, üretim teknikleri, kullanılan maddeler, makine ve ekipman, araç ve gereçler ile bunların çalışanların fiziksel özelliklerine uygun tasarlanmaması veya kullanılmamasından kaynaklanabilecek tehlikeler,
- Kuvvetli akım, aydınlatma, paratoner, topraklama gibi elektrik tesisatının bileşenleri ile ısıtma, havalandırma, atmosferik ve çevresel şartlardan korunma, drenaj, arıtma, yangın önleme ve mücadele ekipmanı ile benzeri yardımcı tesisat ve donanımlardan kaynaklanabilecek tehlikeler,
- İşyerinde yanma, parlama veya patlama ihtimali olan maddelerin işlenmesi, kullanılması, taşınması, depolanması ya da imha edilmesinden kaynaklanabilecek tehlikeler,
- Çalışma ortamına ilişkin hijyen koşulları ile çalışanların kişisel hijyen alışkanlıklarından kaynaklanabilecek tehlikeler,
- Çalışanın, işyeri içerisindeki ulaşım yollarının kullanımından kaynaklanabilecek tehlikeler,
- Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili yeterli eğitim almaması, bilgilendirilmemesi, çalışanlara uygun talimat verilmemesi veya çalışma izni prosedürü gereken durumlarda bu izin olmaksızın çalışılmasından kaynaklanabilecek tehlikeler.
Çalışma
ortamında bulunan fiziksel, kimyasal, biyolojik, psikososyal, ergonomik
ve benzeri tehlike kaynaklarının neden olduğu tehlikeler ile ilgili
işyerinde daha önce kontrol, ölçüm, inceleme ve araştırma çalışması
yapılmamış ise risk değerlendirmesi çalışmalarında kullanılmak üzere; bu
tehlikelerin, nitelik ve niceliklerini ve çalışanların bunlara
maruziyet seviyelerini belirlemek amacıyla gerekli bütün kontrol, ölçüm,
inceleme ve araştırmalar yapılır.
VII- RİSKLERİN BELİRLENMESİ VE ANALİZİ
Tespit
edilmiş olan tehlikelerin her biri ayrı ayrı dikkate alınarak bu
tehlikelerden kaynaklanabilecek risklerin hangi sıklıkta oluşabileceği
ile bu risklerden kimlerin, nelerin, ne şekilde ve hangi şiddette zarar
görebileceği belirlenir. Bu belirleme yapılırken mevcut kontrol
tedbirlerinin etkisi de göz önünde bulundurulur. Toplanan
bilgi ve veriler ışığında belirlenen riskler; işletmenin faaliyetine
ilişkin özellikleri, işyerindeki tehlike veya risklerin nitelikleri ve
işyerinin kısıtları gibi faktörler ya da ulusal veya uluslararası
standartlar esas alınarak seçilen yöntemlerden biri veya birkaçı bir
arada kullanılarak analiz edilir. İşyerinde birbirinden
farklı işlerin yürütüldüğü bölümlerin bulunması halinde yukarıdaki
hususlar her bir bölüm için tekrarlanır. Analizin ayrı
ayrı bölümler için yapılması halinde bölümlerin etkileşimleri de dikkate
alınarak bir bütün olarak ele alınıp sonuçlandırılır. Analiz
edilen riskler, kontrol tedbirlerine karar verilmek üzere etkilerinin
büyüklüğüne ve önemlerine göre en yüksek risk seviyesine sahip olandan
başlanarak sıralanır ve yazılı hale getirilir.
VIII- RİSK KONTROL ADIMLARI
Risklerin kontrolünde aşağıdaki şu adımlar uygulanır.
a) Planlama: Analiz edilerek etkilerinin büyüklüğüne ve önemine göre sıralı hale getirilen risklerin kontrolü amacıyla bir planlama yapılır.
b) Risk kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması:
Riskin tamamen bertaraf edilmesi, bu mümkün değil ise riskin kabul
edilebilir seviyeye indirilmesi için aşağıdaki adımlar uygulanır.
- Tehlike veya tehlike kaynaklarının ortadan kaldırılması,
- Tehlikelinin, tehlikeli olmayanla veya daha az tehlikeli olanla değiştirilmesi,
- Riskler ile kaynağında mücadele edilmesi.
c) Risk kontrol tedbirlerinin uygulanması:
Kararlaştırılan tedbirlerin iş ve işlem basamakları, işlemi yapacak
kişi ya da işyeri bölümü, sorumlu kişi ya da işyeri bölümü, başlama ve
bitiş tarihi ile benzeri bilgileri içeren planlar hazırlanır. Bu planlar
işverence uygulamaya konulur.
ç) Uygulamaların izlenmesi:
Hazırlanan planların uygulama adımları düzenli olarak izlenir,
denetlenir ve aksayan yönler tespit edilerek gerekli düzeltici ve
önleyici işlemler tamamlanır.
Risk
kontrol adımları uygulanırken toplu korunma önlemlerine, kişisel
korunma önlemlerine göre öncelik verilmesi ve uygulanacak önlemlerin
yeni risklere neden olmaması sağlanır. Belirlenen risk için kontrol
tedbirlerinin hayata geçirilmesinden sonra yeniden risk seviyesi tespiti
yapılır. Yeni seviye, “kabul edilebilir risk seviyesi”nin[4] üzerinde ise bu maddedeki adımlar tekrarlanır.
IX- RİSK DEĞERLENDİRMESİNDE DOKÜMANTASYON
Risk değerlendirmesi asgarî aşağıdaki hususları kapsayacak şekilde dokümante edilir:
- İşyerinin unvanı, adresi ve işverenin adı,
- Gerçekleştiren kişilerin isim ve unvanları ile bunlardan iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi olanların Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca verilmiş belge bilgileri,
- Gerçekleştirildiği tarih ve geçerlilik tarihi,
- Risk değerlendirmesi işyerindeki farklı bölümler için ayrı ayrı yapılmışsa her birinin adı,
- Belirlenen tehlike kaynakları ile tehlikeler,
- Tespit edilen riskler,
- Risk analizinde kullanılan yöntem veya yöntemler,
- Tespit edilen risklerin önem ve öncelik sırasını da içeren analiz sonuçları,
- Düzeltici ve önleyici kontrol tedbirleri, gerçekleştirilme tarihleri ve sonrasında tespit edilen risk seviyesi.
Risk
değerlendirmesi dokümanının sayfaları numaralandırılarak;
gerçekleştiren kişiler tarafından her sayfası paraflanıp, son sayfası
imzalanır ve işyerinde saklanır. Risk değerlendirmesi dokümanı
elektronik ve benzeri ortamlarda hazırlanıp arşivlenebilir.
X- RİSK DEĞERLENDİRMESİNİN YENİLENMESİ
Yapılmış
olan risk değerlendirmesi; tehlike sınıfına göre çok tehlikeli,
tehlikeli ve az tehlikeli işyerlerinde sırasıyla en geç iki, dört ve
altı yılda bir yenilenir.
|
Tehlike Sınıfı
|
Yenilenme Süresi
|
|
Az Tehlikeli
|
En geç 6 yıl
|
|
Tehlikeli
|
En geç 4 yıl
|
|
Çok Tehlikeli
|
En geç 2 yıl
|
Aşağıda
belirtilen durumlarda ortaya çıkabilecek yeni risklerin, işyerinin
tamamını veya bir bölümünü etkiliyor olması göz önünde bulundurularak
risk değerlendirmesi tamamen veya kısmen yenilenir.
- İşyerinin taşınması veya binalarda değişiklik yapılması,
- İşyerinde uygulanan teknoloji, kullanılan madde ve ekipmanlarda değişiklikler meydana gelmesi,
- Üretim yönteminde değişiklikler olması,
- İş kazası, meslek hastalığı veya ramak kala olay meydana gelmesi,
- Çalışma ortamına ait sınır değerlere ilişkin bir mevzuat değişikliği olması,
- Çalışma ortamı ölçümü ve sağlık gözetim sonuçlarına göre gerekli görülmesi,
- İşyeri dışından kaynaklanan ve işyerini etkileyebilecek yeni bir tehlikenin ortaya çıkması.
XI- BİRDEN FAZLA İŞVEREN OLMASI DURUMUNDA RİSK DEĞERLENDİRMESİ ÇALIŞMALARI
Aynı
çalışma alanını birden fazla işverenin paylaşması durumunda, yürütülen
işler için diğer işverenlerin yürüttüğü işler de göz önünde
bulundurularak ayrı ayrı risk değerlendirmesi gerçekleştirilir.
İşverenler, risk değerlendirmesi çalışmalarını, koordinasyon içinde
yürütür, birbirlerini ve çalışan temsilcilerini tespit edilen riskler
konusunda bilgilendirir. Birden fazla işyerinin
bulunduğu iş merkezleri, iş hanları, sanayi bölgeleri veya siteleri gibi
yerlerde, işyerlerinde ayrı ayrı gerçekleştirilen risk değerlendirmesi
çalışmalarının koordinasyonu yönetim tarafından yürütülür. Yönetim; bu
koordinasyonun yürütümünde, işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği
yönünden diğer işyerlerini etkileyecek tehlikeler hususunda gerekli
tedbirleri almaları için ilgili işverenleri uyarır. Bu uyarılara uymayan
işverenleri Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına bildirir.
XII- ASIL İŞVEREN VE ALT İŞVEREN İLİŞKİSİNİN BULUNDUĞU İŞYERLERİNDE RİSK DEĞERLENDİRMESİ
Bir işyerinde bir veya daha fazla alt işveren bulunması halinde:
a) Her alt işveren yürüttükleri işlerle ilgili olarak, gerekli risk değerlendirmesi çalışmalarını yapar veya yaptırır.
b)
Alt işverenlerin risk değerlendirmesi çalışmaları konusunda asıl
işverenin sorumluluk alanları ile ilgili ihtiyaç duydukları bilgi ve
belgeler asıl işverence sağlanır.
c)
Asıl işveren, alt işverenlerce yürütülen risk değerlendirmesi
çalışmalarını denetler ve bu konudaki çalışmaları koordine eder.
Alt
işverenler hazırladıkları risk değerlendirmesinin bir nüshasını asıl
işverene verir. Asıl işveren; bu risk değerlendirmesi çalışmalarını
kendi çalışmasıyla bütünleştirerek, risk kontrol tedbirlerinin uygulanıp
uygulanmadığını izler, denetler ve uygunsuzlukların giderilmesini
sağlar.
XIII- ÇALIŞANLARIN BİLGİLENDİRİLMESİ
İşyerinde
çalışanlar, çalışan temsilcileri ve başka işyerlerinden çalışmak üzere
gelen çalışanlar ve bunların işverenleri; işyerinde karşılaşılabilecek
sağlık ve güvenlik riskleri ile düzeltici ve önleyici tedbirler hakkında
bilgilendirilir.
XIV- RİSK DEĞERLENDİRMESİ REHBERLERİ
İşverenlere,
risk değerlendirmesi ile ilgili yükümlülükleri bakımından yardımcı
olmak veya yol göstermek amacıyla risk değerlendirmesi rehberleri
hazırlanabilir. Rehberler işyerinde çalışan sayısı ve işyerinin
bulunduğu tehlike sınıfı göz önüne alınarak; sektör, meslek veya yapılan
işlere özgü olabilir. Kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu
niteliğindeki meslek kuruluşları, işçi-işveren ve memur sendikaları ile
kamu yararına çalışan sivil toplum kuruluşları faaliyet gösterdikleri
sektörde rehber çalışmalarında bulunabilir. Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlığınca (ÇSGB) uygunluğu yönünden değerlendirilerek onaylanan
taslaklar, ÇSGB tarafından sektör, meslek veya yapılan işlere özgü risk
değerlendirmesi uygulama rehberleri olarak yayımlanır. Bugüne kadar ÇSGB
tarafından yayımlanan risk değerlendirmesi rehberleri şunlardır:
|
|
|
RİSK DEĞERLENDİRMESİ REHBERLERİ[5]
|
|
Apartmanlarda Risk Değerlendirme Rehberi
|
|
Kuaförlerde Risk Değerlendirme Rehberi
|
|
Ofislerde Risk Değerlendirmesi Rehberi
|
|
Çağrı Merkezlerinde Risk Değerlendirme Rehberi
|
|
Diş Klinik ve Muayenehanelerinde Risk Değerlendirmesi Rehberi
|
|
Kasaplarda Risk Değerlendirmesi Rehberi
|
|
Taksi İle Yolcu Taşımacılığında Risk Değerlendirmesi Rehberi
|
|
Kuru Temizlemecilerde Risk Değerlendirmesi Rehberi
|
|
Mutfak Lokanta Pastanelerde Risk Değerlendirmesi Rehberi
|
|
Genel Yolcu Taşımacılığı Risk Değerlendirmesi Rehberi
|
|
Özel Güvenlik Faaliyetleri Risk Değerlendirmesi Rehberi
|
XV- İDARİ PARA CEZALARI
6331
sayılı Kanunda yer alan yükümlülüklere uyulmaması genel olarak idari
para cezasını gerektirmekte olup, şartların oluşması halinde “işin durdurulması”
şeklinde müeyyide yoluna gidilmektedir. 6331 sayılı Kanunda belirtilen
idari para cezaları gerekçesi belirtilmek suretiyle Çalışma ve İş Kurumu
İl Müdürünce verilir. Verilen idari para cezaları tebliğinden itibaren
30 (otuz) gün içinde ödenir. Söz konusu cezalar, her yıl belirlenen
yeniden değerleme oranı dikkate alınarak artırılmaktadır. 2013 yılı
için, risk değerlendirmesi yapmayan veya yaptırmayan işverene 3.234 TL,
aykırılığın devam ettiği her ay için 4.851 TL, risklerin belirlenmesine
yönelik gerekli kontrol, ölçüm, inceleme ve araştırmaları yapmayan
işverene 1.678 TL idari para cezası uygulanır.
|
Kanun Maddesi
|
Ceza Maddesi
|
Fiil
|
2012
(TL)
|
2013
(TL)
|
Açıklamalar
|
|
Madde:10
Risk değerlendirmesi, kontrol, ölçüm ve araştırma
|
26/1-ç
|
Madde:10/1
Risk değerlendirmesi yapmamak veya yaptırmamak
|
3.000
|
3.234
|
-
|
|
4.500
|
4.851
|
Her ay (aykırılığın devamı halinde aynı miktar)
|
|||
|
Madde:10
Risk değerlendirmesi, kontrol, ölçüm ve araştırma
|
26/1-ç
|
Madde: 10/4
Risklerin belirlenmesine yönelik gerekli kontrol, ölçüm, inceleme ve araştırmaları yapmamak.
|
1.500
|
1.617
|
-
|
|
Madde: 30
İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çeşitli yönetmelikler
|
26/1-n
|
İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği’nde yer alan hükümlere aykırı hareket etmek.
|
1.000
|
1.078
|
Her hüküm için
|
|
1.000
|
1.078
|
Her ay (aykırılığın devamı halinde aynı miktar)
|
XVI- SONUÇ
6331
sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nda önleyici bir yaklaşım
benimsenerek risk değerlendirmesinin yapılması zorunlu hale
getirilmektedir. Kanun’da çok
tehlikeli sınıfta yer alan maden, metal ve yapı işleri ile tehlikeli
kimyasallarla çalışılan sektörler veya büyük endüstriyel kazaların
olabileceği işyerlerinde risk değerlendirmesi yapılmaması işi durdurma
sebebi sayılmaktadır. Bu nedenle işverenler, mal veya hizmet üretimi
yaptıkları işyerlerinin hangi tehlike sınıfına girdiğini tespit ederek
mutlaka uzman kişilere risk değerlendirmesi yaptırmaları gerekmektedir.[6]
İşverenler açısından “risk değerlendirmesi” yükümlülüğü, 30
Aralık 2012 tarihinden itibaren yerine getirilmesi zorunlu olup,
işyerlerinde mevcut çalışanları arasından ÇSGB tarafından belgeli iş
güvenliği uzmanları ve işyeri hekimleri varsa risk değerlendirme ekibi
tarafından yerine getirilecek veya ÇSGB tarafından yetkilendirilmiş
ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu hükümleri çerçevesinde hizmet satın almak
veya Sağlık Bakanlığına ait döner sermayeli kuruluşlardan doğrudan
hizmet satın almak suretiyle gerçekleştirilecektir. Ancak belirlenen
niteliklere ve gerekli belgeye sahip olması hâlinde, tehlike sınıfı ve
çalışan sayısı dikkate alınarak, bu hizmetin yerine getirilmesini
işverenler kendisi üstlenebilecektir.
* SGK, Müfettiş
[1] 29.12.2012 tarihli 28512 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
[2]
Günlük hayatta tehlike ve risk kavramları genelde karıştırılmakta
ve sıklıkla birbirinin yerine kullanılmaktadır. Aslında, tehlike ve risk
aynı şey değildir. Örneğin, yüksek bir platformda çalışmak potansiyel
bir tehlikedir. Çalışanın iskeleden düşme ihtimali ile düşmeden
oluşabilecek zarar şiddetinin bileşkesi ise risktir (İNCİROĞLU Lütfi,
Hangi İşyerleri Risk Değerlendirmesi Yapmak Zorundadır?, Yaklaşım,
Aralık 2012)
[3] Ramak
kala olay; işyerinde meydana gelen, çalışan, işyeri ya da iş ekipmanını
zarara uğratma potansiyeli olduğu halde zarara uğratmayan olaydır.
[4] Kabul edilebilir risk seviyesi, yasal yükümlülüklere ve işyerinin önleme politikasına uygun, kayıp veya yaralanma oluşturmayacak risk seviyesidir. Önleme
ise, işyerinde yürütülen işlerin bütün safhalarında iş sağlığı ve
güvenliği ile ilgili riskleri ortadan kaldırmak veya azaltmak için
planlanan ve alınan tedbirlerin tümüdür.
[5] Söz konusu rehberler, http://www.csgb.gov.tr/csgbPortal/isggm.portal adresinde yayımlanmaktadır.
[6] Lütfi İNCİROĞLU, Hangi İşyerleri Risk Değerlendirmesi Yapmak Zorundadır?, Yaklaşım, Aralık 2012
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder